Revalidatie na operatie of andere veterinaire behandeling
Bijvoorbeeld na heup- of knieoperatie, botbreuk of gewrichtsherstel

Na een orthopedische of neurologische operatie, zoals een heup- of knieoperatie, een botbreukbehandeling of een ingreep aan gewrichten of wervelkolom, is goede revalidatie van essentieel belang voor het herstel. De ingreep zelf herstelt de anatomie, maar pas in de revalidatiefase leert het dier het geopereerde lichaamsdeel weer correct en veilig te gebruiken.

Zonder passende begeleiding bestaat het risico op complicaties zoals:

• Spierverlies en stijfheid

• Onjuiste belasting of looppatroon

• Verminderde gewrichtsfunctie

• Chronische pijn of compensatieproblemen elders in het lichaam

Veelvoorkomende indicaties voor revalidatie zijn:

• Kruisbandoperatie (TPLO, TTA)

• Heupoperaties (zoals bij heupdysplasie of heupluxatie)

• Patellaluxatie-correcties

• Behandeling van botbreuken (conservatief of operatief)

• Artrodese (vastzetten van een gewricht)

• Wervelkolom- of hernia-operaties

Doel van de revalidatie

Revalidatie is gericht op het:

• Herstellen van mobiliteit en kracht

• Verbeteren van coördinatie en stabiliteit

• Bevorderen van een correct looppatroon

• Ondersteunen van littekenweefselherstel

• Voorkómen van overbelasting elders in het lichaam

De begeleiding is afgestemd op de soort ingreep, het type dier, de belastbaarheid en het stadium van herstel. Daarbij wordt altijd rekening gehouden met de instructies van de opererende dierenarts of specialist.

De rol van echografie in het herstel

Echografie kan in de revalidatiefase helpen bij het monitoren van pezen, spieren en littekenweefsel. Dit is vooral relevant bij:

• Vermoeden van spierverkorting of verklevingen

• Herstel na pees- of spieroperaties

• Het opsporen van pijnbronnen bij afwijkend herstelgedrag

Door gerichte beeldvorming kunnen behandelplannen nauwkeuriger worden afgestemd en kunnen hersteltrajecten beter gevolgd worden.

Aquatraining als onderdeel van revalidatie

Aquatraining biedt een veilige manier om gecontroleerd te bewegen met minimale belasting op de geopereerde structuren. Dankzij de opwaartse druk van het water kunnen dieren vaak eerder starten met actieve revalidatie. Tegelijkertijd helpt de weerstand van het water om spierkracht en stabiliteit weer op te bouwen. Aquatraining wordt veel ingezet na knie-, heup- en werveloperaties of bij langdurige inactiviteit.

Behandeling in de praktijk

In mijn praktijk begeleid ik dieren tijdens hun revalidatie met een individuele en gefaseerde aanpak. Fysiotherapie, oefentherapie, chiropractie, echografie en aquatraining kunnen worden gecombineerd, afhankelijk van de aard van de operatie en het herstelverloop. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de verwijzende dierenarts of specialist. Het doel is altijd om het dier op een veilige en effectieve manier terug te brengen naar een functioneel en comfortabel bewegingsniveau.

Bijvoorbeeld spier- of peesscheuren en (sub)luxaties

Bij honden en katten kunnen tijdens spelen, springen, rennen of bij een onverwachte beweging letsels ontstaan aan spieren, pezen, gewrichtsbanden of gewrichten. Dit soort blessures komt voor in alle leeftijden en rassen, maar actieve of sportieve dieren lopen extra risico. De klachten kunnen acuut ontstaan, maar zich ook pas in de dagen erna manifesteren — dan spreken we van een subacuut letsel.

Veelvoorkomende blessures zijn:

• Gedeeltelijke of volledige spier- of peesscheuren

• Verrekkingen of scheuringen van gewrichtsbanden

• (Sub)luxaties van bijvoorbeeld schouder, elleboog of knie

• Overbelasting of ontsteking van peesaanhechtingen (tendinopathie)

Klachten en signalen kunnen zijn:

• Kreupelheid of plotseling minder willen belasten van een poot

• Lokale pijn, zwelling of warmte

• Vermijden van bepaalde bewegingen, zoals springen of traplopen

• Beschermend gedrag zoals likken of bijten op een specifieke plek

• Stijfheid of coördinatieverlies, vooral bij grotere spiergroepen

De rol van echografie bij spier- en peesletsels

Echografie is een waardevol en onmisbaar hulpmiddel bij het opsporen en beoordelen van weke-delenletsels. In tegenstelling tot röntgen, waarmee vooral botstructuren worden beoordeeld, maakt echografie het mogelijk om:

• Spieren, pezen en banden in beeld te brengen

• Scheuren of beschadigingen van pezen of spieren te lokaliseren

• Het herstelproces in de tijd te volgen (bijv. littekenvorming, peesheling)

• Een meer gerichte en op maat gemaakte therapie op te stellen

Voor dieren die een trauma hebben gehad of waar geen duidelijke oorzaak voor kreupelheid wordt gevonden, biedt echografie vaak belangrijke aanvullende informatie.

Fysiotherapie en revalidatie

Na de acute fase is een goed opgebouwd revalidatietraject essentieel om blijvende problemen te voorkomen. Therapie is gericht op:

• Herstel van mobiliteit, kracht en coördinatie

• Voorkomen van compensatiegedrag en overbelasting van andere structuren

• Ondersteunen van een evenwichtig en veilig bewegingspatroon

• Geleidelijke belastingopbouw afgestemd op het herstelstadium

Aquatraining als veilige vervolgstap

Aquatraining is een effectieve manier om beweging en spieractivatie weer op gang te brengen, zonder dat het gewonde gebied volledig belast wordt. De opwaartse druk van het water ontlast het lichaam, terwijl gecontroleerde beweging toch mogelijk is. Dit maakt aquatraining zeer geschikt voor revalidatie na spier- of peesletsels en gewrichtsproblemen.

Praktische checklist: Wat kun je doen bij een acuut letsel?

De eerste 72 uur zijn bepalend. Let op het volgende:

✔️ Rust bieden: beperk beweging, voorkom springen, traplopen of wild spel
✔️ Koelen (indien mogelijk): 2–3 keer per dag 10–15 minuten koelen met een cold pack of natte doek bij zwelling of warmte
✔️ Observeren: noteer wanneer het letsel is ontstaan, welke beweging het dier toen maakte, en of de klacht stabiel blijft, verslechtert of verbetert
✔️ Niet masseren of 'rekken' in de acute fase — dit kan schade verergeren
✔️ Contact opnemen met een dierenarts bij hevige kreupelheid, aanhoudende pijn of zichtbare zwelling
✔️ Vraag gericht om echografisch onderzoek bij (vermoeden van) spier-, pees- of bandletsel voor een duidelijke diagnose

Behandeling in de praktijk
In mijn praktijk combineer ik echografisch onderzoek met fysiotherapie, chiropractie en aquatraining om blessures aan spieren, pezen of gewrichten doelgericht aan te pakken. De behandeling is altijd afgestemd op het letsel en de herstelfase van het dier. Samenwerking met de dierenarts of specialist maakt onderdeel uit van een zorgvuldige benadering.

Bicepspeesproblemen, schouderluxatie en elleboogdysplasie (LPA, LPC)

De voorhand speelt een belangrijke rol bij ondersteuning en voortbeweging. Aandoeningen aan schouder of elleboog kunnen daardoor een grote impact hebben op het dagelijks functioneren van honden en katten. Klachten ontstaan soms acuut, bijvoorbeeld na een verkeerde beweging of trauma, maar ook geleidelijk als gevolg van een ontwikkelingsstoornis of chronische overbelasting.

Veelvoorkomende aandoeningen aan schouder en elleboog:

• Bicepspeesproblemen: ontsteking of overbelasting van de bicepspees, vaak zichtbaar als pijn of kreupelheid bij belasting van de voorpoot. Dit komt geregeld voor bij sportieve of actieve honden.

• Elleboogdysplasie (ED): verzamelnaam voor groeistoornissen aan het ellebooggewricht, waaronder:

  • LPA (Los Processus Anconeus)

  • LPC (Los Processus Coronoideus)

    Deze aandoeningen komen vooral voor bij jonge, snelgroeiende honden van grotere rassen.

Typische symptomen:

• Kreupelheid van één of beide voorpoten

• Stijfheid na rust of juist na inspanning

• Verminderde beweeglijkheid van schouder of elleboog

• Pijn bij buigen/strekken of bij druk op het gewricht

• Vergroting of verdikking van het gewricht

• Spierafname in de schouderstreek

• Het vermijden van spel, springen of rennen

Diagnostiek en benadering
De diagnose wordt gesteld op basis van lichamelijk onderzoek en aanvullende beeldvorming, zoals röntgen, CT of MRI. Echografie is met name nuttig bij peesproblemen, zoals bij bicepspeesletsels, omdat hiermee de toestand van de weke delen goed beoordeeld kan worden.

Fysiotherapie en functioneel herstel
Afhankelijk van de oorzaak en ernst van de klacht richt de therapie zich op:

• Verbeteren van gewrichtsmobiliteit

• Versterken van omliggende spiergroepen

• Pijnverlichting en verbetering van het looppatroon

• Coördinatie- en balanstraining om overbelasting elders te voorkomen

Aquatraining als ondersteuning
Aquatraining is een effectieve behandelvorm bij schouder- en elleboogklachten. De loopband in water maakt het mogelijk om bewegingen gecontroleerd uit te voeren met minder belasting. Tegelijkertijd stimuleert het spieractiviteit en draagt het bij aan het herwinnen van kracht, stabiliteit en functie.

Behandeling in de praktijk
In mijn praktijk combineer ik dierfysiotherapie, chiropractie en echografisch onderzoek met gerichte oefentherapie en aquatraining. Elke behandeling wordt afgestemd op de specifieke aandoening en het individuele dier. Waar nodig werk ik samen met de dierenarts of specialist voor een geïntegreerde benadering. Het doel is om het herstel te ondersteunen en het dier zo goed mogelijk te laten functioneren in het dagelijks leven.