Rug- en nekklachten

Minder actief zijn, moeilijker opstaan, niet meer in de auto of op de bank willen springen; dit kunnen allemaal signalen zijn van rugpijn bij honden. Net zoals mensen kunnen hondenpijn hebben in de rug. De acute hernia is een bekende aandoening bij de hond, maar ook chronische rugklachten kunnen voorkomen. Hiervan zijn de signalen vaak wat minder duidelijk te herkennen, wantde symptomentreden vaak geleidelijk op. In dit artikel zal ingegaan worden op de chronische vormvan rugpijn bij de hond.

Anatomie

Om rugpijn bij de hond te kunnen begrijpen, zal eerst de anatomie van de hondenrug besproken worden. De wervelkolom bestaat uit 7 halswervels (cervicale wervels), 13 borstwervels (thoracale wervels), 7 lendenwervels (lumbale wervels) en het heiligbeen (sacrum) dat uit 3 aan elkaar gegroeide heiligbeenwervels bestaat. Officieel hoort de staart ook nog bij de wervelkolom. Deze bestaat uit een ras-afhankelijke hoeveelheid staartwervels (coccygeale wervels), ongeveer 20 tot 23 stuks.De hals en staart spelen zeker een belangrijke rol bij het goed functioneren van de hond, maar in dit artikel over rugpijn worden enkel de borst- en wervelkolom besproken. 

De borstwervelkolom kenmerkt zich door aanwezigheid van de ribben. Iedere borstwervel heeft een eigen ribbenpaar, een linker en een rechter rib, in totaal dus 13 paar. De ribben vormen samen met de borstwervels en het borstbeen de borstkaswaarin het hart en de longen goed beschermd liggen. 

De lendenwervelkolom is eigenlijk de lage rug van de hond. Bij de laatste wervel is er een verbinding naar het heiligbeen (sacrum). Dit wordt ook wel de lumbosacrale overgang genoemd. Het heiligbeen en de bekkenbotten vormen samen het SI gewricht, het sacro-iliacaal gewricht. 

De borst- en lendenwervelkolomhebben een aantal specifieke kenmerken: 

• Tussen de wervellichamen ligt een tussenwervelschijf (discus). (Bij een hernia is er een beschadiging aan deze tussenwervelschijf waardoor er bij uitstulping mogelijk druk ontstaat op het ruggenmerg.)
• Het ruggenmerg loopt door het wervelkanaal, een ronde opening, waarin het ruggenmerg los is opgehangen. Het ruggenmerg is een belangrijke zenuwstructuur dievanaf de hersenen tot het eind van de wervelkolom loopt. Het ruggenmerg geeft bij iedere wervel een spinale zenuw af, zowel een aan de linkerkant als een aan de rechterkant. Deze zenuwen zorgen voor de aansturing van de organen, de spieren en de huid, maar zorgen ook voor het doorgeven van de pijnsignalen. 
• Een wervel heeft aan de bovenkant een doornuitsteeksel en aan beide zijkanten een dwarsuitsteeksel. Deze doorn- en dwarsuitsteeksels zijn aanhechtingsplaatsen voor ligamenten en spieren. 
• Daarnaast heeft iedere wervel twee gewrichtsvlakken aan de voor- en achterkant, welke aansluiten op de omliggende wervels. Deze gewrichten worden de facetgewrichten genoemd en zorgen voor de bewegelijkheid van de wervelkolom. Eén facetgewricht zelf heeft maar een kleine beweginsuitslag, maar alle gewrichten van de wervelkolom samen zorgen wel voor een grote bewegelijkheid.

De facetgewrichten worden ondersteund door het gewrichtkapsel ende ligamenten. Samen met de omliggende spieren zorgen zij voor de bewegelijkheid en de stabiliteit van de wervelkolom. 

Pijn

Regelmatig spelen onze honden; ze rennen, duikelen,springen, maken een slidingstop en vangen een bal uit de lucht. Vaak gaat het allemaal goed,maar soms maken ze een gekke beweging waardoor de gewrichten en de spieren eigenlijk te ver worden uitgerekt. Het gevolg hiervan kan zijn dat er juist op die plek in de rug een overmatige spierspanning ontstaat. Door de overmatige spierspanning lokaal in de rug worden de gewrichten belemmerd om nog volledig te bewegen. Hierdoor kan een blokkade ontstaan in de wervelkolom. Een blokkade is een verminderde bewegelijkheid van het facetgewricht van de wervelkolom. Naast een lokale bewegingsbeperking ontstaan er vaak ook nog andere problemen, zoals verhoogde spierspanning rondom de wervel, een triggerpunt in de spieren, een veranderde doorbloeding en natuurlijk pijn. 

Door onder andere de verhoogde spierspanning en de bewegingsbeperking zal de hond een manier zoeken waarop hij toch kan functioneren. De hond gaat dus andere delen in zijn lichaam meer belasten om de pijnlijke plek te ontzien. Hierdoor kunnen ook op andere plekken klachten ontstaan. 

Zoals al vaker gezegd, is een hond een meester in het verbergen van pijn. Voor een eigenaar hoeft het dus niet meteen duidelijk te zijn dat de hond pijn in zijn rug heeft. Vaak geeft de hond wel signalen af. Hieronder staan daarvan enkele voorbeelden:

• traag overeind komen vanuit lig, of juist moeizaam gaan liggen 
• altijd op een zijde liggen 
• scheef zitten, niet recht kunnen zitten of liggen 
• niet meer in de auto springen of niet meer op de bank springen 
• langzamer lopen, niet voluit meer willen rennen 
• kortere bochtjes draaien of niet goed uitkomen met de raakvlakken in het behendigheidsparcours
• moeizaam poepen (door de pijn) 
• voor een reu: niet meer op een bepaalde poot kunnen staan 
• in telgang lopen 
• met een bolle rug staan en/of lopen

Zoals hierboven is beschreven, zijn er tal van signalen die kunnen wijzen op pijn in de rug. Deze symptomen zijn niet specifiek voor rugklachten maar kunnen ook optreden bij andere klachten. Door goed te kijken naar veranderingen van beweging en gedrag van uw hond kunnen pijnsignalen vroegtijdig herkend worden. Uw dierenarts en ik kunnen u hierbij helpen.